PFAS vrije pan met anti-aanbaklaag

Informatie over PFAS en over de beste PFAS vrije pannen in alle soorten.

Een belangrijke eis die je aan een goede pan mag stellen is dat het PFAS-vrije pan is. PFAS is namelijk slecht voor mens en milieu. Maar wat zijn dan de alternatieven als je een goede pan zonder PFAS maar wel met een goede anti-aanbaklaag zoekt? Hier informatie over de beste PFAS vrije pannen.

Tip: Als je een goede maar ook gezonde pan zoekt, kijk dan bij de beste pannen test voor de beste pannen in alle soorten.

Wat is PFAS?

Maar eerst, wat is PFAS? PFAS staat voor per- en polyfluoralkylstoffen. Dat zijn synthetische chemicaliën die in anti-aanbaklagen van pannen worden gebruikt om aankoeken te voorkomen. Ze worden onder andere gebruikt in telfon pannen. Er zijn wel meer dan 4700 chemische PFAS stoffen. Deze hebben als eigenschap dat ze vetafstotend, waterafstotend en vuilafstotend zijn, wat ze erg geschikt maakt voor gebruik in een anti-aanbaklaag van een pan. Vooral de PAS stoffen Perfluoroctaanzuur (PFOA) en Perfluoroctaansulfonzuur (PFOS) worden hiervoor veel gebruikt.

Er is echter bekend geworden dat PFAS slecht is voor zowel het milieu als voor de gezondheid van mensen. Daarom raad ik iedereen aan om PFAS vrije pannen te gebruiken en eventuele pannen met PFAS te vervangen door pannen zonder PFAS.

Gezondheidsrisco's van PFAS

Maar waarom is PFAS slecht voor je gezondheid? De lijst klachten die via onderzoek in verband zijn gebracht is lang. Hierbij moet ik wel opmerken dat het gaat om klachten die optreden na een langdurige blootstelling aan PFAS stoffen. Dit zijn medische klachten die door PFAS kunnen worden veroorzaakt:

• Aantasting van het immuunsysteem
• Verhoogd risico op sommige vormen van kanker. 
• Problemen met de lever
• Hormonale verstoringen
• Verhoogd cholesterol

Dit komt vooral omdat het lichaam PFAS nauwelijks kan afbreken. Dat geldt ook voor het afbreken van de stoffen in het milieu.  Zowel in het lichaam als in de natuur hopen de PFAS chemicaliën zich op wat ze de bijnaam Forever Chemicals (voor eeuwige chemicalien) heeft gegeven. Zowel voor de mens als het milieu (dieren, bodem, water en planten) is de PFAS dus erg slecht.

Alternatieven voor PFAS pannen

Hoewel PFAS niet verboden is heeft het een dusdanig slechte naam gekregen dat fabrikanten van goede pannen op zoek zijn gegaan naar alternatieven voor PFAS voor hun anti-aanbak coating. 

Een PFAS vrije pan kan dus gewoon over een anti-aanbak laag beschikken, alleen gebruiken ze dan ander materiaal voor hun coating.

Keramische PFAS vrije pannen

Er wordt dan bijvoorbeeld gebruik gemaakt van keramische coatings zoals Themolon die gemaakt zijn van silica,het hoofdbestanddeel van zand. Dit is dus een heel natuurlijke onschuldige grondstof. Deze PFAS-vrije pannen zijn niet alleen geheel vrij van PFAS, maar ook van lood en cadmium. Ze zijn milieuvriendelijk, maar ook hittebestendig en geven geen schadelijke stoffen af, ook niet op heel hoge temperaturen.

Het nadeel van een pan met een keramische anti-aanbaklaag is wel dat de laag in de loop der tijd gaat slijten en daardoor steeds minder goed is in het voorkomen van aanbakken. Een PFAS pan gaat voor wat dat betreft veel langer mee.

PFAS vrije pannen van gietijzer

Een gietijzeren pan heeft geen anti-aanbak laag nodig. Dus einde probleem zou je zeggen. Gietijzeren pannen zijn ook nog eens bijzonder hitte bestendig en kunnen bij goed onderhoud en goed gebruik een leven lang mee. Maar het nadeel is, naast hun hogere prijs en hoger gewicht, dat je ze eerst moet inbranden om een goede anti-aanbaklaag te ontwikkelen, en dat imnbranden moet regelmatig herhaald worden.

RVS pannen zonder PFAS

Een derde alternatief zijn pannen van RVS (roestvrij staal). Ook deze bevatten geen PFAS of andere schadelijke stoffen, maar je moet om aanbakken te voorkomen wel de pan goed voorverwarmen en vet gebruiken tijdens het bakken en braden, anders koekt het alsnog aan.

Aluminium gecoate pannen

Een pan kan ook van een aluminium coatinglaag voorzien worden om aanbakken te voorkomen. Deze coatinglaag is echter kwetsbaar en slijtgevoelig. Je kan het bijvoorbeeld met metaal kookgerei beschadigen en ook bij het voorzichtig gebruik gaat de coating minder lang mee dan bij PFAS.

PFAS vrije pannen met een minerale coating 

Het laatste alternatief voor PFAS wat ik wil noemen is de minerale coating of steenachtige coating. Bij de pannen van GreenPan wordt hier gebruik van gemaakt. Dit is een heel natuurlijke en voor mens en natuur onschadelijke coating. Maar ook bij deze coating treedt er op den duur slijtage op waardoor het effect van de anti-aanbak laag afneemt.

Ieder alternatief voor PFAS pannen heeft zijn voordelen en nadelen. Zelf geef ik de voorkeur aan pannen met een keramische anti-aanbaklaag.

Zie ook:

• Beste pannen merken